20 Yy Baslarinda Osmanli Devleti
1.FİKİR AKIMLARI
Osmanlı Devletinin dağılmasını önlemek ve siyasal varlığını sürdürmek amacıyla bazı düşünce akımları ortaya çıkmıştır.
Osmanlıcılık:
- Tanzimat Döneminde Genç Osmanlılar tarafından ortaya atıldı. Bu fikri savunanlara göre, devletin sınırları içinde yaşayan bireylerin din, dil ve ırk bakımından hiçbir ayırım gözetmeksizin aynı haklara sahip oldukları kabul edilirse, Osmanlı toplumu içinde bir kaynaşma ve dayanışma sağlanacağı düşüncesindeydiler.
- Anayasanın ilanı ve Mebusan Meclisinin açılmasını gerekli görmüşlerdir. Devletin yıkılması ancak bu şeklide engellenirdi. İslamcılık:
- 19. yy da Hıristiyan ulusların Osmanlı Devletinden ayrılmaları üzerine devletin sosyal ve siyasal bütünlüğünü korumak amacıyla İslamcılık fikri ileri sürülmüştür.
- I. Meşrutiyet döneminin sonlarına doğru güçlenmiştir. Amaç imparatorluk içindeki Müslüman unsurları bir arada tutmak, imparatorluk dışımdakileri ise halifelik kurumu vasıtasıyla birleştirmek.
- II. Abdülhamit İslamcılık düşüncesini resmi bir politika olarak benimsemiştir.
Türkçülük:
- Türkçülük hareketinin amacı Türkleri bir ülkede, bir bayrak bir yönetim altında toplamaktır.
- Turancılık ise İttihat ve Terakki Partisinin programına da alınmış ve devlet yönetimine yansımıştır.
- Balkan Savaşlarının da kaybedilmesiyle önem kazanmıştır. Ziya Gökalp fikir babalığını yapmıştır.
Batıcılık:
- II. Meşrutiyet Döneminde bir fikir akımı oldu.
- Bu görüş devletin batılılaşmayla kurtulabileceğini ve bunun için çeşitli alanlarda ıslahatlar yapılması gerektiğini savunmuşlarıdır.
- Öncüleri: Abdullah Cevdet, Celal Nuri ve Süleyman Naziftir.
Adem-i Merkeziyetçilik:
- Bu akıma göre, merkezi yönetimin yetkileri azaltılmalı ve bölgesel yönetimlerin yetkileri arttırılmalıdır.
- Bu fikir akımı uygulanamamıştır.
- Prens Sabahattin öncülüğünü yapmıştır.
|