Amasya Genelgesi
AMASYA GENELGESİ 22 Haziran 1919
- Amasyada bu genelgeyi hazırlayan M. Kemal burada, Rauf Orbay, Refet Bele, A.Fuat Cebesoy ve Cafer Tayyar Paşanın yazılı desteğini almıştır.
- Kazım Karabekir ise telgraf ile desteğini bildirmiştir.
Böylece genelge kararları kişisel olmaktan çıkmıştır.
Genelgenin Maddeleri
1. Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir.
Milli Mücadelenin gerekçesi belirtilmiştir.
2. İst. Hük. görevini yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok saymak anlamına gelir.
İlk kez İst. Hük. karşı duyulan güvensizlik açıkça dile getirilmiştir.
Bu durum Anadoluda yeni bir direnişin başlaması gerektiğini ortaya koymaktadır.
3. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
Kurtuluş Savaşının amacı ve yöntemi belirtilmiştir.
Savaştan sonra millet egemenliğine dayalı bir yönetim kurulacağı dolaylı da olsa ilk defa ifade edilmiştir. Mili mücadelenin milletçe yapılacağının söylenmesi belgeye uluslararası bir nitelik kazandırmıştır.
4. Milletin haklarını j-korumak amacıyla her türlü etki ve denetimden uzak, milli bir heyetin varlığı gereklidir.
İlk kez milli bir heyetten söz edilmiştir.
Bu maddenin sonucu olarak Erzurum Kongresinde Temsil Heyeti adıyla bir kurul oluşturulmuştur.
5. Anadolunun her bakımdan en güvenli yeri olan Sivasta milli bir kongre toplanmalıdır.
Teşkilatlanmak için somut bir adım atılmıştır.
6. Her sanacaktan halkın güvenini kazanmış üçer kişi seçilerek hemen Sivasa doğru yola çıkarılmalıdır.
Alınan kararların kişisel olmaktan uzak, milli kararlar olması amaçlanmıştır.
7. Doğu illeri Sivas Kongresinde Erzurum Kongresine katılan delegeler tarafından temsil edilecektir.
8. Sivas Kongresine yönelik bütün faaliyetler İst. Hük. ve İtilâf Dev. den gizli olarak yürütülecektir.
9. Askeri ve sivil teşkilatlar hiçbir suretle dağıtılmayacak, silahlar teslim edilmeyecektir.
Mondrosa karşı çıkılarak, gerektiğinde silahlı bir mücadelenin yapılacağı ifade edilmiştir.
Amasya Genelgesinin Önemi
- Milli Mücadelenin amacı, yöntemi ve gerekçesi.
- Ulusal bilinç harekete geçirilmiştir. Kurtuluş savaşının ilk önemli adımıdır.
- İst. Hük.nin artık Anadolunun sesini dinlemesi gerektiği ortaya konmaya başlamıştır.
- İst. Hük.ne karşı açıkça hedef alınmış ancak Saltanat hedef alınmamıştır.
- İst. Hük.i bu maddeleri yasa dışı saymış ve uygulayanları tutuklayacağını bildirmiştir.
- M. Kemal İstanbula çağrılmış, emri yerine getirmediği için görevden alınmıştır.
- M. Kemal 7-8 Temmuz 1919 tarihinde askerlik görevinden istifa ederek sivil olmuştur.
|