Maide Suresi Edip Yuksel

[alimallah]

5. ZİYAFET (MAİDE) SÛRESİ



Rahman ve Rahim Allah`ın İsmiyle

1- İnananlar, anlaşmalarınızı uygulayın. Size okunacak olanların dışındaki hayvanlar size helal kılındı. Yalnız ihramda iken avlanmayı helal saymamak koşuluyla... ALLAH dilediği hükmü verir.

2- İnananlar! Ne ALLAH`ın koyduğu dinsel törenlere, ne kutsal aya, ne kurbana, ne onları işaretleyen çelenklere ve ne de Rab`lerinin lütuf ve rızasını aramak için Kutsal Ev`e doğru yola çıkanlara saygısızlık etmeyin. İhramdan çıktığınız zaman avlanabilirsiniz.*[1] Sizi Kutsal Mescid`den çeviren bir topluluğa olan kininizden dolayı provakasyona gelip saldırganlaşmayın. İyilik ve erdemlilikte yardımlaşın. Kötülük ve düşmanlıkta yardımlaşmayın. ALLAH`ı dinleyin. ALLAH`ın cezası çetindir.


[1] * 5:2 Hac zamanında avlanma yasağı, sosyal ve psikolojik yönden barış ortamını hazırladığı gibi doğayı korumak amacını da güder. Mekke`de toplanan yüzbinlerce hacıya, avlanma izni verilmiş olsaydı, hac bölgesi doğal zenginliğini kısa sürede yitirecekti 2:196.


Sadece Dört Hayvani MaddeYasaklanmıştır

3- Leş, kan, domuzun eti ve ALLAH`tan başkasına adananlar size haram kılındı. Canları çıkmadan kesmeniz hariç, boğulmuş, vurulmuş, düşmüş, boynuzlanmış ve canavar tarafından yenmiş hayvanlar,* kutsallaştırılmış taşlar üzerinde boğazlanarak fal oklarıyla dağıtılanlar,*29[2] evet bunlar kötüdür. Bugün size dininizi olgunlaştırdım, size nimetimi tamamladım ve size din olarak islam`ı beğendim. Kim açlıktan dolayı zorda kalırsa, günaha istekle yönelmeden yerse ona günah yoktur. Çünkü ALLAH Bağışlayandır, Rahimdir.


[2] * 5:3 Bu ayet, 6:145 ayetinde yasaklanan hayvansal maddeleri tekrarlamakta ve onlardan "leş" ve "Tanrı`dan başkası adına kesilenler" için örnekler vererek detaylı açıklama getirmektedir.


4- Kendilerine neyin helal olduğunu sana soruyorlar. De ki, "Size temiz yiyecekler helal edilmiştir. ALLAH`ın size öğrettiğinden öğreterek yetiştirdiğiniz köpek ve şahin gibi avcı hayvanların sizin için yakaladıklarını da yiyin ve üzerlerinde ALLAH`ın ismini anın."*[3] ALLAH`ı dinleyin. ALLAH hesabı çabuk görür.


[3] * 5:4 Yemeye ve içmeye başlamadan önce Tanrı`nın ismini anmalıyız. Bu anma işlemi, sözlü veya zihinsel olarak herhangi bir dille gerçekleştirilebilir. Genellikle "Bismillah" diye yaygınlaşan bu anma işleminin illa hayvan kesilirken uygulanması koşulu yoktur. Nitekim bir sonraki beşinci ayette Kitap halkının yiyecekleri helal kılınmıştır. Onların hayvan boğazlarken, müslümanlar gibi Tanrı adını anmaları sözkonusu değildir.


5- Bugün size iyi ve temiz şeyler helal kılındı. Kitap halkının yiyeceği size helaldir. Sizin de yiyecekleriniz onlara helaldir. Mehirlerini ödemeniz, zina etmeyip namuslu davranmanız ve gizli dost tutmamanız koşuluyla, inananlardan iffetli kadınlarla ve sizden önce kendilerine kitap verilenlerden iffetli kadınlarla evlenmeniz size helaldir. Kim inanmayı kabul etmezse tüm yaptıkları boşa çıkmıştır ve o, ahirette de kaybedenlerdendir.

Aptes

6- İnananlar! Namaza kalktığınız zaman: (1) Yüzünüzü yıkayın, (2) ellerinizi dirseklere kadar yıkayın, (3) başınızı sıvazlayın, (4) ve ayaklarınızı da topuklara kadar (sıvazlayın/yıkayın).*[4] Cinsel ilişkide bulunmuşsanız yıkanınız. Hasta veya yolcu iseniz, yahut tuvaletten gelmiş, yahut kadınlarla cinsel ilişkide bulunmuş ve su bulamamışsanız, temiz bir toprağa yönelip yüzünüzü ve kollarınızı onunla sıvazlayın. ALLAH size güçlük çıkarmak istemez. Ancak sizi temizlemek ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak istiyor. Olur ki şükredersiniz.


[4] * 5:6 Görüldüğü gibi, tamam, detaylı ve mükemmel olan Kuran aptesi dört basamakta açıklıyor. Bu maddeleri eksik görüp eklemelerde bulunmamalı. Orijinaldeki "Ercüleküm" sözcüğünün farklı biçimde okunmasıyla ayakların yıkanması veya meshedilmesi anlaşılabilir. Büyük ve küçük su dökmek abdesti bozar. Cinsel ilişki ayrıca duş almayı gerektirir. Bak 4:43.


7- ALLAH`ın üzerinizdeki nimetini ve O`nunla yaptığınız sözleşmeyi hatırlayın: "İşittik ve itaat ettik," demiştiniz. ALLAH`ı dinleyin; ALLAH içinizde olanları biliyor.

Yalan Yere Tanıklık Yapmayın

8- İnananlar! ALLAH için adaleti gözeterek tanıklık edin. Bir topluluğa olan kininiz sizi adaletli davranmaktan alıkoymasın. Adaletli davranmak daha erdemlidir. ALLAH`ı dinleyin. ALLAH yaptıklarınızı haber alır.

9- ALLAH, inanıp iyi işler yapanlara bir bağışlanma ve büyük bir ödülü söz verdi.

10- İnkar edip ayetlerimizi yalanlayanlara gelince, onlar cehennem halkıdır.

Tanrı, İnananları Savunur

11- İnananlar! ALLAH`ın size olan nimetini hatırlayın: Hani bir topluluk size el uzatmağa yeltenmişti de onların ellerini sizden çekmişti. ALLAH`ı dinleyin. İnananlar ALLAH`a güvensin.

12- ALLAH, İsrail oğullarından söz almıştı ve içlerinden on iki başkan göndermiştik. ALLAH demişti ki: "Namazı gözetirseniz, zekatı verirseniz, elçilerime inanıp onlara saygılı olursanız ve (erdemli bir yaşam sürmek suretiyle) ALLAH`a güzel bir borç verirseniz sizinle beraberim. Günahlarınızı örter, içlerinden ırmaklar akan bahçelerde ağırlarım. Artık sizden kim bundan sonra inkar ederse doğru yolu sapıtmış olur."

13- Sözlerini bozdukları için onları lanetledik, kalplerini katılaştırdık. Sözlerin anlamını bağlamından kaydırırlar. Uyarıldıkları şeylerin bir kısmını unuttular. Onların çoğundan sürekli ihanet göreceksin. Onları affet ve aldırma. ALLAH güzel davrananları sever.

14- "Biz Hristiyanız," diyenlerden de söz almıştık. Ancak onlar da uyarıldıkları şeylerin bir kısmını unuttu. Bu yüzden diriliş gününe kadar aralarına düşmanlık ve kin saldık. Yaptıkları her şeyi ALLAH onlara bildirecek.

Kuran:

Hristiyanlara ve Yahudilere Tanrı`nın Mesajı

15- Kitap halkı, kitabın gizlediğiniz bir çok bölümünü açığa çıkaran ve bir çoğunu da yüzünüze vurmayan elçimiz geldi size. ALLAH`tan bir ışık ve apaçık bir kitap da geldi size.

16- Onunla ALLAH, rızasını gözetenleri barış ve huzur yollarına ulaştırır, izniyle onları karanlıklardan aydınlığa çıkararak onları dosdoğru yola iletir.

Büyük Küstahlık

17- "ALLAH Meryem oğlu Mesih`tir," diyenler elbette kafir olmuşlardır. De ki: "ALLAH Meryem oğlu Mesih`i, annesini ve hatta yeryüzündekilerin tümünü helak etmek isterse, kim buna engel olabilir?" Göklerin, yerin ve arasındakilerin egemenliği ALLAH`a aittir. Dilediğini yaratır. ALLAH herşeye Gücü Yetendir.

18- Yahudiler ve Hristiyanlar, "Biz ALLAH`ın çocukları ve sevgilileriyiz," dediler. "Öyleyse günahlarınızdan ötürü neden sizi cezalandırıyor? Siz sadece O`nun yarattığı insanlardansınız," de. Dileyeni/dilediğini de bağışlar, dileyeni/dilediğini de cezalandırır. Göklerin, yerin ve bunlar arasındakilerin egemenliği ALLAH`a ait olup dönüş de O`nadır.

Size Gelen Elçiyi Nasıl Karşıladınız

19- Kitap halkı! Elçiler arasındaki bir boşluk döneminden sonra size elçimiz gelmiş bulunuyor ve size gerçekleri anlatıyor ki "Bize bir müjdeleyici ve uyarıcı gelmedi," demeyesiniz. ALLAH her şeye Gücü Yetendir.*

20- Musa, halkına şöyle demişti: "Ey halkım, ALLAH`ın üzerinizdeki nimetini hatırlayın: aranızdan peygamberler çıkardı, sizi özgür kimseler kıldı ve toplumların hiçbirine vermediğini size verdi."

Tanrı, Kutsal Toprağı Yahudilere Veriyor

21- "Halkım! ALLAH`ın size ayırdığı kutsal toprağa girin. Geri dönmeyin, yoksa kaybedersiniz."

22- Dediler ki: "Musa, orada zorba bir topluluk var. Onlar oradan çıkmadıkça biz asla oraya girmeyiz. Çıkarlarsa gireriz."

23- Korku duyanların arasında, ALLAH`ın kendisine nimet verdiği iki kişi, "Üstlerine kapıdan yürüyün. Kapıdan girerseniz kesinlikle siz yeneceksiniz. İnanıyorsanız ALLAH`a güvenin," dedi.

24- "Musa, onlar orada oldukça biz oraya asla girmeyiz. Sen ve Rabbin gidip savaşın; biz burda oturuyoruz," dediler.

25- O da bunun üzerine: "Rabbim, ben ancak kendime ve kardeşime söz geçirebiliyorum. Bizimle yoldan çıkmış bu topluluğun arasını ayır," dedi.

26- Orası onlara kırk yıl boyunca yasaklanmıştır; yeryüzünde şaşkın şaşkın dolaşacaklar. Yoldan çıkmış bir topluluk için üzme kendini.

İlk Cinayet

27- Onlara Adem`in iki oğlunun olayını doğru anlat. Birer kurban adamışlardı da, birisinden kabul edilmiş, diğerinden edilmemişti. "Seni öldüreceğim!," dedi. "ALLAH ancak erdemli olanlardan kabul eder," dedi.[5]


[5] * 5:27 Bu olay Tevrat`ta da geçer. Bak, Yaratılış 4:2-9


28- "Beni öldürmek için elini bana uzatırsan, seni öldürmek için ben elimi sana uzatmayacağım. Ben, tüm yaratıkların sahibi ALLAH`tan korkarım. "

29- "Günahımı günahınla birlikte yüklenerek cehenneme girmeni isterim. Zalimler böyle cezalandırılır."

30- Egosu onu, kardeşini öldürmeye kışkırttı. Onu öldürdü ve böylece kaybetti.

31- ALLAH kardeşinin cesedini nasıl gömeceğini göstermek için yeri eşeleyen bir karga gönderdi. "Yazık bana; kardeşimin cesedini gömme konusunda bu karga kadar bile olamadım," diyerek pişman oldu.*30[6]


[6] * 5:31 Bazı ülkelerde mezarlar pahalı olduğu için cesedin yakma işlemi tercih ediliyor.


Kişinin Can Güvenliği, Toplumun Can Güvenliğine Eşittir

32- Bunun için İsrail oğullarına şunu yazdık: Kim, cinayet işlememiş veya yeryüzünde bozgunculuk yapmamış bir kişiyi öldürürse tüm insanları öldürmüş gibidir. Kim de o canı yaşatırsa, bütün insanları yaşatmış gibi olur. Elçilerimiz onlara apaçık delillerle geldiler. Buna rağmen onların çoğu hemen sonra yeryüzünde azgınlık yapmaya başladılar.

Ölüm Cezası Kimler İçindir

33- ALLAH ve elçisi ile savaşan ve yeryüzünde bozgunculuk için uğraşanların cezası: Öldürülmeleri veya asılmaları, veya el ve ayaklarının çaprazlama kesilmesi, veya yerlerinden sürülmeleridir. Bu, dünyada görecekleri bir aşağılanma. Ahirette ise büyük bir ceza var.

34- Kendilerini yakalamadan önce tevbe edenler başka. Bilesiniz ki ALLAH Bağışlayandır, Rahimdir.

35- İnananlar ALLAH`ı dinleyin, O`na ulaşmak için yol arayın ve O`nun yolunda cihad edin ki başarasınız.

36- İnkarcılar, yeryüzündekilerin hepsine ve bir o kadarına da sahip olsalardı ve onları diriliş gününün azabından kurtulmak için fidye verselerdi kendilerinden kabul edilmezdi. Onlara acıklı bir azap var.

37- Ateşten çıkmak isterler; ama çıkamazlar. Onlar sürekli bir cezaya mahkum olmuşlardır.

Hırsızların Ellerini Kesiniz

38- Erkek hırsızın ve kadın hırsızın ellerini, yaptıklarına karşılık kesin.*[7] Bu ALLAH`ın öngördüğü bir caydırma yöntemidir. ALLAH Güçlüdür, Bilgedir.


[7] * 5:38 Ayette "kesin" diye çevirdiğimiz kelimenin benzer formu olan "QaTaA`" Kuran`da 19 ayette geçer. 5:38 ayetinin dışındaki yerlerin hemen hepsinde "ilişkiyi kesme" veya "son verme" gibi fiziksel olmayan veya mecazi anlamlarda kullanılır (2:27; 3:127; 6:45; 7:72; 8:7; 9:121; 10:27; 11:81; 13:4; 15:65; 15:66; 13:25; 22:15; 27:32; 29:29; 56:33; 59:5; 69:46). Bunlardan sadece 13:4`teki kullanımı fiziksel anlamda olup 69:46 ise tartışmalıdır.

Sözkonusu kelimenin bir başka formu olan QaTTaA` ise Kuran`da 17 kez geçer. Bu şeddeli form, hem fiziksel olarak kesip atmak (5:33; 7:124; 20:71; 26:49; 13:31) hem mecazen ilişkiyi kesmek (2:166; 6:94; 7:160; 7:167; 9:110; 47:15; 47:22; 21:93; 22:19; 23:53) ve hem de fiziksel olarak kesip yarma/çizme anlamında kullanılır (12:31; 12:50).

12:31 ayetinde Yusuf peygamberin yakışıklığına hayran kalarak heyecanlanan kadınların meyve bıçağıyla "ellerini kestiği" anlatılır. Kuşkusuz, kadınlar ellerini kesip koparmadılar. 5:38 ayeti ile 12:31 ayeti arasındaki anlam ilişkisi, matematiksel ilişkiyle de destekleniyor gibi. "El kesme" ifadesinin geçtiği her iki ayetin sure ve ayet numaralarını topladığımızda her ikisinden de 43 rakamını elde ederiz. Bu matematiksel ilişki, 19 koduyla da desteklenir. 12:31 ayetinden tam 19 ayet sonra "el kesme" ifadesine bir kez daha rastlıyoruz. Bu matematiksel ilişkileri bir delil olarak değil, sadece ilginç bir gözlem olarak sunuyoruz.

Böylece, hırsızların ellerinin kesilmesini emreden ayeti, (1) ellerinin kesilip koparılması, veya (2) ellerinin çizilerek ve yarılarak kesilmesi, veya (3) mecazi anlamda, yani hırsızlıkla ilişkilerini kesecek önlemlerin alınması gibi üç değişik biçimde anlamak mümkün. Bu seçeneklerden birini veya suçun ağırlık derecesine göre kombinesyonunu tercih etmek topluma kalmıştır. (Bak: 7:52).

Hırsızlık olayını sadece bireysel bir suç olarak kabul etmek doğru olmaz. Aile yapısı, toplum normları, sosyal kurum ve değerleri de bu suçun işlenmesinden sorumludur. Aile bağlarının güçlü, sosyal yardımlaşmanın yaygın, gösteriş ve savurganlığın az olduğu bir toplum hırsızlık olayını minimuma indirebilir. Kuran`ın öngürdüğü cezalar böyle bir toplumda caydırıcı olur.


39- Kim yaptığı bu haksızlıktan sonra tevbe ederek düzelirse, ALLAH yönelişini kabul eder. ALLAH kuşkusuz Bağışlayandır, Rahimdir.

40- Göklerin ve yerin egemenliğinin ALLAH`a ait olduğunu bilmez misin? Dilediğine azap eder, dilediğini bağışlar. ALLAH her şeye Gücü Yetendir.

Tefsir Yoluyla Anlamı Değiştirme Yöntemi

41- Ağızlarıyla "İnandık," dedikleri halde kalpleriyle inanmıyanların inkarcılıktaki gayretleri seni üzmesin. Yahudilerin bir grubu var ki yalana kulak veriyor, seninle hiç karşılaşmamış bir topluluğu dinliyor. Kelimelerin anlamını kaydırıp. "Size bu verilirse alın, bu verilmezse sakının," diyorlar. ALLAH birini şaşırtmak isterse ALLAH`a karşı kimse ona yardım edemez. İşte onlar, ALLAH`ın kalplerini temizlemeyi dilemediği kişiler. Onlar için dünyada aşağılanma, ve ahirette de büyük bir azap var.

42- Yalana kulak veriyor, yasadışı yoldan yiyorlar. Sana gelirlerse, ister aralarında hüküm ver, istersen yüz çevir. Onlardan yüz çevirdiğin taktirde sana hiç bir zarar veremezler. Hüküm verirsen, aralarında adaletle hüküm ver. ALLAH adaletli olanları sever.

43- İçinde ALLAH`ın hükmü bulunan Tevrat yanlarında dururken nasıl olur da ondan yüz çevirip de seni hakem yapıyorlar? Onlar aslında inanmıyor.[8]


[8] * 5:43 Peygamberin şari (yasa koyucu) olduğunu ileri sürenler için, bu ayet tek başına bir cevaptır. Muhammed Peygamber hayattayken bile yasa kaynağı olarak ona danışmak isteyen Yahudiler kınanıyor ve Tanrı`nın hükümlerini içeren Tevrat ellerinde bulunurken nasıl olur da Muhammed Peygambere tanıştıkları eleştiriliyor. Muhammed Peygamber döneminde yaşayan muslumanlar, ellerinde Tanrı`nın hükümlerini içeren Kuran dururken böyle bir inkarcılık ve cehalet örneği göstermediler. Nitekim, 6:114; 98:5 ve daha nice ayetler dinin kaynağının sadece Tanrı`ya ait olduğunu bildirir. Ancak, konu dini hüküm ve kural ortaya koymak değil de, müslümanların günlük işlerindeki anlaşmazlıkları olunca o zaman müslümanlar seçtikleri kişilere ve kurumlara danişmak zorundadır. Muhammed hayattayken Medine Site devletinin seçilmiş lideri olduğu için önemli anlaşmazlıklarda kendisinin hakem yapılması gerekirdi. Bak: 4:60. Kısacası, dini konularda yasama yetkisi sadece Tanrı`ya ait olup, yargı ve yürütme yetkileri ise müslümanların seçtikleri kişilere birakılmıştır.


Tevrat:

Yahudi Peygamberlerine Verilen Hidayet ve Işık*

44- İçinde hidayet ve ışık bulunan Tevrat`ı biz indirdik. müslüman peygamberler onunla Yahudiler arasında hüküm veriyorlardı.*[9] Hahamlar ve din bilginleri de ALLAH`ın kitabından emredildikleri şeylerle hüküm verirler ve onun üzerine tanık olurlardı. Halkı ululamayın, beni ululayın ve ayetlerimi ucuz bir fiyata satmayın. ALLAH`ın indirdiği ile hüküm vermeyenler inkarcıdır.


[9] * 5:44 Tevrat, Musa`ya verilen kitabın özel ismi olarak bilinmektedir. Ne var ki bu yaygın anlayış yanlış olabilir. Kuran hiç bir yerde Musa`ya Tevrat verildiğini bildirmemektedir. Kuran`da 18 kere geçen Tevrat kelimesi, İncil`den önce Yahudi peygamberlerine verilen kırkı aşkın kitap kolleksiyonuna verilen addır. Musa`ya verilen kitabın özel ismi zikredilmemiş ancak "Furkan", "İmam", "Rahmet", "Nur", "Hüda" gibi sıfatlarla tanımlanmıştır.


Ödeşme (Kısas) Yasası

45- Orada onlara: Cana can, göze göz, buruna burun, kulağa kulak, dişe diş ve yaralara ödeşmeyi emrettik. Kim bu hakkından vazgeçerse günahlarını örter. ALLAH`ın indirdiği ile hüküm vermeyenler zalimdir.

İncil: İsa`ya Verilen Hidayet ve Işık

46- Onların ardından, önceki Tevrat`ı doğrulayıcı olarak Meryem oğlu İsa`yı gönderdik. Ona, içinde hidayet ve ışık bulunan, önceki Tevratı doğrulayan ve erdemliler için bir kılavuz ve öğüt olan İncil`i verdik.

47- İncil halkı ALLAH`ın onda indirdiğiyle hüküm versin. Kim ALLAH`ın indirdiği ile hüküm vermezse işte onlar yoldan çıkanlardır.

Kuran: Son ve Tek Kaynak*[10]


[10] * 5:48-50 Muhammed, Kuran`dan başka bir şeyle hüküm vermiyordu. Ne varki Buhari, Müslim, Ebu Davud, gibi cahiller, uydurdukları hadislerle Muhammed`i Kuran ile çelişip duran ikinci bir hüküm kaynağı haline getirmişler ve cahillik döneminden kalma hurafeleri islam dinine sokmuşlardır. Din, sadece Allah`ındır. Muhammed`in biricik görevi ise Allah`ın dinini insanlara iletmekti. Bak 6:19, 38, 114.


48- Kendinden önceki kitapları doğrulayan, onların yerine geçen bu kitabı, gerçekleri kapsayıcı olarak sana indirdik. ALLAH`ın sana indirdiğiyle aralarında hüküm ver. Sana gelen gerçekleri bırakıp onların hevesine uyma. Her biriniz için bir yasa ve yöntem belirledik. ALLAH dileseydi hepinizi bir tek toplum yapardı. Ancak, size verdikleriyle sizleri sınıyor. İyilikte yarışın. Hepinizin dönüşü ALLAH`adır. Ayrılığa düştüğünüz konuları size bildirecek.

49- Aralarında ALLAH`ın indirdiği ile hüküm vermelisin. Onların keyfine uyma. ALLAH`ın sana indirdiklerinin bir kısmından sakın seni şaşırtmasınlar. Yüz çevirirlerse, demek ki ALLAH bazı günahları yüzünden onları cezalandırmak istiyor. Gerçekten insanların çoğu yoldan çıkmıştır.

50- Yoksa cahillik dönemindeki yasaları mı arıyorlar? Bilgiye dayanan kesin inanç sahipleri için ALLAH`tan daha güzel yasa koyucu olabilir mi?

Yahudiler ve Hristiyanlar

51- İnananlar, Yahudileri ve Hristiyanları dost edinmeyin. Onlar birbirlerinin dostudur. Sizden kim onlarla dost olursa onlardan sayılır. ALLAH zalim toplumu doğru yola iletmez.*[11]


[11] * 5:51-57 Ellibirinci ayette kendileriyle dost olmamız yasaklanan kitap halkının nitelikleri 5:57 ayetinde açıklanıyor. Kitap halkının arasında iyiler de var (3:113). Kitap halkının yemeği yenir, kızlarıyla evlenilir. 5:57 ve 60:8-9 ayetleri, diğer insanlar ve toplumlarla olan ilişkilerimizde bize temel ilkeleri verir.


52- Kalplerinde hastalık bulunanların, "Başımıza bir bela gelmesinden korkuyoruz," diyerek onların arasında dolanıp durduklarını göreceksin. Olur ki ALLAH , zaferi veya kendi tarafından bir emri getirir de, içlerinde gizledikleri düşüncelerinden dolayı pişman olurlar.

53- O zaman inananlar, "Sizinle beraber olduklarına bütün güçleriyle ALLAH adına yemin edenler bunlar mı," diyecek. Çabaları boşa çıkmış ve zarar etmişlerdir.

54- İnananlar, kim dininden dönerse şunu bilsin: ALLAH sevdiği bir toplumu getirir; onlar da O`nu sever. İnananlara karşı alçak gönüllü, kafirlere karşı güçlü ve pektirler. ALLAH yolunda cihad ederler, kınayanın kınamasından çekinmezler. Bu, ALLAH`ın lütfudur; onu dilediğine verir. ALLAH Cömerttir, Bilendir.

55- Gerçek dostlarınız, ALLAH, elçisi ve namazı gözetip alçak gönüllü olarak zekatı veren müminlerdir.

56- Kim ALLAH`ı, elçisini ve inananları dost edinirse bilsin ki ALLAH`ın partisi üstün gelecek.

57- İnananlar, sizden önceki kitap halkı ve inkarcılar arasında dininizi alay ve eğlence konusu yapanları dost edinmeyin. İnanmış iseniz ALLAH`ı dinlemelisiniz.

58- Namaza çağırdığınızda onunla alay edip eğlendiler. Düşünmeyen bir topluluktur onlar.

59- De: "Kitaplılar! ALLAH`a, bize indirilene ve önceki indirilenlere inandık diye mi yoldan çıkmış olan çoğunluğunuzla bize karşı nefret besliyorsunuz?"

60- De: "ALLAH katında bundan daha kötü bir durumu size bildireyim mi? ALLAH kime lanet ve gazap ederek maymunlar, domuzlar, putperestler haline sokmuşsa, işte o kimseler yer bakımından daha kötü ve doğru yoldan en çok sapmış olanlardır.

61- Size geldiklerinde, "İnandık," dediler. Oysa yanınıza inkarlarıyla girip inkarlarıyla çıkmışlardı. Onların gizlediklerini ALLAH daha iyi biliyor.

62- Onların çoğunu günahta, düşmanlıkta ve haram yemekte koşuşurken görürsün. Yaptıkları ne kötü!

63- Hahamları ve din adamları onları bu günah sözleri söylemekten, haram yemekten menetmeli değil miydi? İşledikleri ne fena!

64- Yahudiler "ALLAH`ın eli bağlı," dedi. Aslında elleri bağlı olanlar kendileri. Halbuki O`nun iki eli de açık olup dilediği gibi harcamakta. Rabbinden sana indirilenler çoğunun azgınlığını ve inkarını arttıracak. Diriliş Gününe kadar aralarına düşmanlık ve kin saldık. Her ne zaman savaş için ateş yaksalar ALLAH onu söndürmüştür. Yeryüzünde bozgunculuk yapmak için dolaşırlar. ALLAH ise bozguncuları sevmez.

65- Kitap halkı inanıp erdemli davransa günahlarını örterek onları bol nimetli bahçelere yerleştirirdik.

66- Tevrat`ı, İncil`i ve kendilerine indirilenleri uygulasalardı onları baştan ayağa nimetlere boğardık. İçlerinde ılımlı bir toplum varsa da çoğu kötülük işlemekte.

67- Elçi, Rabbinden sana indirileni duyur. Bunu yapmazsan O`nun elçiliğini duyurmamış olursun. ALLAH seni halktan koruyacak. ALLAH inkarcıları doğru yola iletmez.

68- De, "Kitaplılar! Tevrat`ı, İncil`i ve Rabbinizden size indirileni uygulamadıkça hiç bir dayanağınız olmaz." Rabbinden sana indirilenler, onların çoğunun azgınlık ve inkarını arttırır. İnkarcı toplum için kendini üzme.

Kurtuluşun Minimum Koşulu

69- İnananlar, Yahudiler, diğer dinlerden olanlar ve Hıristiyanlardan kim (1) ALLAH`a ve (2) ahiret gününe inanır ve (3) erdemli bir yaşam sürerse onlar için bir korku yoktur ve onlar üzülmeyecekler de...*[12]


[12] * 5:69 Bak 2:62.


70- İsrail oğullarından söz almış, onlara elçiler göndermiştik. Her ne zaman hoşlarına gitmeyen bir şeyle onlara bir elçi gittiyse bir kısmını yalanlayıp bir kısmını da öldürdüler.

71- Test edilmeyeceklerini sandılar, körleşip sağırlaştılar. Sonra ALLAH yönelişlerini kabul etti; fakat buna rağmen çoğu yine körleşip sağırlaştı. ALLAH Yaptıklarını görmekte.

Günümüzdeki Hristiyanlık İsa`nın Dini Değildir

72- "ALLAH, Meryem oğlu Mesih`tir," diyenler elbette inkar etmiştir. Oysa Mesih, "İsrail oğulları! benim de sizin de Rabbiniz olan ALLAH`a kul olun," demişti.*[13] Kim ALLAH`a ortak koşarsa ALLAH ona cenneti yasaklar, yeri de ateş olur. Zalimler için yardımcı da bulunmaz.*[14]


[13]* 5:72 Bak, İncil ,Yuhanna 7:16, 28-29; 5:30; 14:28; 12:44-50; 20:127; Markos 10:17-18; 12:29; Matta 7:21.

[14] * 5:72-76 Bir çok batılı ilahiyatçı, yaptıkları araştırmalar sonunda Hıristiyanlığın İsa`dan sonra Paul tarafından değiştirildiği sonucuna varmışlardır. Örneğin bak: "Bedenlenmiş Tanrı Efsanesi" (Westminster Press, Philadelphia, 1977) ve "Efsane Yaratanlar" (Harper ve Row, New York, 1986). Ayrıca bak: "Hristiyan Din Adamlarına 19 Soru, (Ozan Yayınları, Istanbul, 1998)


73- "ALLAH, üçün üçüncüsüdür," diyenler inkar etmiştir. Oysa bir tek Tanrı`dan başka tanrı yok. Bu sözlerine son vermezlerse, inkarcılarına acıklı bir azap dokunacak.

74- Hâlâ ALLAH`a yönelip ondan bağışlanma dilemiyecekler mi? ALLAH Bağışlayandır, Rahimdir.

75- Meryem oğlu Mesih elçiden başka bir şey değildi. Ondan önce de nice elçiler gelip geçmişti. Annesi de doğru sözlüydü. Her ikisi de yemek yerdi. Ayetlerimizi onlara nasıl açıkladığımıza dikkat et de buna rağmen nasıl da yüz çevirmekte olduklarını gör!

76- De, "ALLAH`tan başka, size zarar ve yarar veremiyenlere mi tapıyorsunuz? ALLAH İşitir, Bilir."*

77- De, "Kitaplılar, dininiz konusunda gerçeğin ötesine gitmeyin. Daha önce sapan, çok kimseyi de saptıran, böylece doğru yolu kaybeden bir topluluğun heveslerini izlemeyin.

78- İsrail oğullarının inkarcıları, hem Davud`un hem Meryem oğlu İsa`nın diliyle lanetlenmişti. Zira onlar isyan edip sınır tanımıyorlardı.

Vurdumduymazlık Kınanmıştır

79- Yaptıkları kötülükler konusunda birbirlerini uyarmıyorlardı. Yaptıkları ne kötü idi.

80- Çoklarının inkarcılarla dost olduğunu görürsün. Nefislerinin kendileri için gönderdiği şey ne kötü. ALLAH onlara gazap etmiştir; azapta sürekli kalacaklar.

81- ALLAH`a, peygambere ve ona indirilene inansalardı, onları dost edinmezlerdi. Ne var ki, çoğu yoldan çıkmış bulunuyor.

Tarihsel Bir Realite

82- İnsanların arasında inananların en azılı düşmanı olarak Yahudileri ve müşrikleri bulacaksın. İnananlara sevgice en yakınları da "Biz Hristiyanız," diyenleri bulursun.*[15] Çünkü onlar arasında büyüklük taslamayan papazlar ve rahipler var.


[15] 5:82 "Hristiyan" kelimesi Kuran`da hiç geçmez. Bunun yerine, İsa Peygamberden sonra ilk yüzyıllara kadar kullanılan "Nasara" kelimesi kullanılır. (Nasara kenti veya İsa`ya "yardımcılar" olan havarilerden dolayı). Okuyucunun anlayabilmesi için, daha sonra yaygınlaşan "Hristiyan" (Mesihi) ifadesini tercih ettik. Sözkonusu ayetin dili ve bağlamı gözönüne alındığında, Peygamber Muhammed döneminde yaşayan Yahudi ve Hristiyanların politik ve dinsel tavrını anlattığı anlaşılıyor.


83- Elçiye inenleri işittiklerinde, gerçeği tanımalarından ötürü gözlerinin yaşla dolup taştığını görürsün. Derler ki, "Rabbimiz, inandık, bizi tanıklardan say.

84- "Rabbimizin bizi iyiler arasına katmasını umduğumuz halde neden ALLAH`a ve bize ulaşan gerçeklere inanmıyalım?"

85- Bu sözlerinden ötürü ALLAH onlara, içlerinde ırmaklar akan ve sürekli kalacakları cennetler verdi. İyi davrananların karşılığı budur.

86- İnkar edip ayet ve mucizelerimizi yalanlayanlar ise cehennem halkı.

Tanrı`nın Haram Etmediğini Haram Etmeyin

87- İnananlar, ALLAH`ın size helal yaptığı iyi şeyleri haram etmeyin. Sınırı aşmayın. ALLAH sınırı aşanları sevmez. *[16]


[16] * 5:87 Tanrı adına kurallar koyan din adamları insanların en kötüsü olarak tanıtılır Kuran`da. Tanrı`nın kolay olan dinini yaşanmaz bir angarya haline dönüştürmek isteyen şeytan, tarih boyunca din adamlarını kullanarak bu amacına ulaşmıştır. Bak: 6:21, 145; 7:17, 30-31, 37; 42:21.


88- ALLAH`ın size rızık olarak verdiklerini, helal ve temiz olarak yeyin. İnandığınız ALLAH`ı dinleyin.

Yeminlerinizi Tutun

89- ALLAH rastgele ettiğiniz yeminlerden sizi sorumlu tutmaz. Ancak bile bile ettiklerinizden sizi sorumlu tutar. Yemininizi bozarsanız cezası, ailenize genellikle yedirdiğiniz yemeklerden on yoksulu doyurmak veya giydirmek veya bir köleyi salmaktır.*[17] Kim bulamazsa üç gün oruç tutmalı. Bu, bile bile ettiğiniz yeminlerinizin cezası. Yeminlerinizi tutun. ALLAH güzel karşılık veresiniz diye ayetlerini böyle açıklıyor.

Sarhoş Edici Maddeler ve Kumar Yasaklanmıştır


[17] * 5:89 Kölelik konusundaki Kuran`ın tutumu için bak 4:25; 90:1-20.


90- İnananlar, sarhoş edici maddeler,*[18] kumar, kutsal taş*[19] ve türbeler, şans oyunları şeytan işi birer pisliktir. Bunlardan sakının ki kurtulasınız.


[18] * 5:90 Ayetteki "hamr" kelimesi, "örten" anlamına gelir ve aklı örten tüm alkollü içkiler ve uyuşturucular için kullanılır. Bu kelimenin "şarap" veya "içki" olarak çevrilmesi, ayetin kapsamını daraltmaktadır. Kuran, alkollü içkilerin bazı yararları olmasına rağmen zararlarının daha büyük olduğunu bildirir ve inananlara yasaklar (2:219). Bu yasak kategorik olup azı da çoğu da içerir. Ne var ki hayati bir tehlike karşısında ölçüyü aşmamak şartıyla bazı yasakların çiğnenmesine izin verilmiştir (2:173; 6:145). Alkollü içkiler karşısında katı prensiplere sahip olmayan toplumların ekonomik, sosyal, ailevi ve psikolojik yönden ödediği bedel çok büyüktür. Kuran, alkollü içkilerin devlet tarafından yasaklanmasını veya onları kullananların cezalandırılmasını öngörmez. Bireysel suçlara karşı sadece öğüt ve güzel davranış ile karşılık vermemizi emreder. Kamuya açık yerlerde, araba sürerken, işyerinde çalışırken alkollü içki kullanılması başkalarının güvenliğini ve sağlığını riske soktuğu için toplumun öngüreceği uygun bir cezayla cezalandırılabilir.

[19] * 5:90 Ayetteki "ensab" kelimesi, kutsallaştırılan taşları, türbeleri kapsar. Kabe etrafındaki dönüş sayısını belirlemek için konulmuş bulunan, ancak sonradan putlaştırılan siyah taş ve Muhammed peygamberin Medine`deki mezarı başta olmak üzere İslam dünyasında sayısız taşlar ve türbeler birer putperestlik merkezi olmuşlardır.


91- Şeytan, sarhoş edicilerle, kumarla aranıza düşmanlık ve kin sokmak, sizi ALLAH`ı anmaktan, namazdan alıkoymak ister. Artık vazgeçiyorsunuz değil mi?

92- ALLAH`a uyun, elçiye uyun, dikkatli olun. Yüz çevirirseniz bilesiniz ki elçimize düşen görev, açıkça bildirmektir.

93- İnanıp erdemli işler yapanlar, emirlere uyarak inanıp erdemli davrandıkları, günahlardan sakınıp inandıkları ve yine sakınıp iyilik yaptıkları sürece yediklerinden ötürü kendilerine bir günah yoktur. ALLAH iyi davrananları sever.

Ekolojik Sistemin Korunması

94- İnananlar, ellerinizin ve mızraklarınızın ulaşacağı avlarla ALLAH sizi sınayacak ki yalnızken de kendisinden korkanları ALLAH ayırsın. Kim bundan sonra sınırı aşarsa onun için acıklı bir azap var.

95- İnananlar, ihramdayken (Haj için kutsal bölgedeyken) av hayvanı öldürmeyin. Sizden kim kasden onu öldürürse cezası, aranızdan iki adaletli kişinin kararlaştıracağı ona denk bir evcil hayvanı kurban olarak Kabeye göndermesidir. Yahut ceza olarak, yoksulları doyurması ya da buna denk oruç tutması gerekir. Böylece yaptığının vebalini tatmış olsun. Geçmiştekileri ALLAH affetti. Kim bunu tekrarlarsa ALLAH ondan öc alır. ALLAH Üstündür, Öc alandır.

Tüm Deniz Hayvanları Helal

96- Deniz hayvanlarını avlamak ve onları yemek size helal kılındı. Size ve yolculara geçimlik olmak üzere... İhramlı bulunduğunuz sürece kara avı size yasaklandı. Huzuruna toplanacağınız ALLAH`ı dinleyin.

97- ALLAH, kutsal ev Kabeyi,*[20] kutsal ayları, adakları ve onları işaretleyen çelenkleri, insanlar için güvenlik unsuru yaptı. Bilesiniz ki ALLAH göklerde ve yerde olanları biliyor. ALLAH her şeyi Bilir.


[20] * 5:97 Son Peygamberin türbesini "Kutsal Mescid" diye ilan eden müşrikler, böylece ikinci bir Kutsal Mescid oluşturdular. Kuran, sadece bir tek Kutsal Mescidden söz eder.


98- Bilin ki ALLAH`ın cezası çetindir. ALLAH Bağışlayandır, Rahimdir.

Elçinin Elçi Olarak Biricik Görevi

99- Elçiye düşen görev sadece duyurmak. ALLAH ise açıkladıklarınızı da gizlediklerinizi de bilir.

100. De : "Kötü ile iyi bir olmaz; kötünün çokluğu ilgini çekse bile... Akıl sahipleri, başarmak istiyorsanız (azınlığa düşme pahasına da olsa) ALLAH`ı dinleyin."

Kuran`da Yeralmayan Konularda Özgürsünüz

101. İnananlar, açıklandığı vakit hoşunuza gitmeyecek şeyler hakkında sorular sormayın. Kuran`ın ışığında sorarsanız size açık olurlar. ALLAH özellikle onlardan söz etmedi. ALLAH Bağışlayandır, Yumuşaktır.*[21]


[21] * 5:101 Kuran, bizim için gerekli olan her şeyi açıklıyor. Kuran`ı yeterli görmeyenler, tıpkı 2:67-71`de anlatılan Yahudiler gibi sorular sormuşlar, cevabını Kuran`da bulamayınca da uydurdukları cevapları "Hadis" diye sunarak din haline getirmişlerdir. Böylece, tırnağın hangi sırayla kesileceğinden, sakalın kaç karış bırakılacağına, helaya hangi ayakla girileceğinden, hangi taraf üzerine yatılacağına kadar yüzlerce emir ve yasağı içeren bir din oluşturulmuştur (9:31; 42:21).


102. Sizden önce bir topluluk o tip soruları sordu da, o sorularından dolayı inkarcı oldular.*31[22]


[22] * 5:102 Yahudiler, kendilerine her şeyi açıklayan, tam detaylı olan Allah`ın kitabını (6:154; 7:145; 37:117) yetersiz görerek sordukları sorulara cevaplar olarak Mişna (Söz) ve Gamara (Uygulama) adında dini kaynaklar oluşturdular. Böylece, Allah`ın dinini tahrif ederek inkarcı oldular. Müslümanlar da aynı hataya düşerek, kendilerine herşeyi açıklayan, tam detaylı Kuran`ı (6:38; 114; 12:111; 16:89) yetersiz görerek Hadis (Söz) ve Sünnet (Uygulama) adında dini kaynaklar oluşturdular ve böylece mezhep mezhep olarak inkarcı oldular (23:52-56; 25:30). Kuran`a insan yapısı öğretileri ortak koşanlar tarafından hurafeler ve çelişkilerle dejenere edilen bu dine muhatap olan bir çok kişi de agnostizm veya ateizmi seçmekte.


103. Belli bir erkek ve dişi kombinezonuyla yavrulayanların, yemin sonucu salıverilenlerin, arka arkaya iki erkek doğuranların ve on kez döl veren erkek develerin haram edilişini ALLAH onaylamıyor; inkarcılar ALLAH`a iftira ediyor. Çoğu akletmez onların.

Atalarınızın Dinini Körü Körüne İzlemeyin

104. Kendilerine, "ALLAH`ın indirdiğine ve elçiye gelin," denildiğinde, "Atalarımızı üzerinde bulduğumuz yol bize yeter!," derler. Ataları, bir şey bilmeyen ve doğru yolu bulamayan kimseler olsa da mı?

105. İnananlar, siz kendinize bakın. Doğru yolda iseniz sapıtan kimse size zarar veremez. Hepinizin dönüşü ALLAH`adır. Yaptıklarınızı size haber verecek.

Vasiyete Şahitlik Etmek

106. İnananlar, birinize ölüm yaklaşınca, vasiyet anında aranızdan iki adil şahit tanık bulunsun. Yolculuk anında size ölüm gelirse, sizden olmayan iki kişi... Kuşkulanıyorsanız, namazdan sonra tanıkları alıkoyup ALLAH adıyla: "Akraba dahi olsa tanıklığımızı hiç bir değerle değiştirmeyeceğiz, ALLAH`ın tanıklığını gizlemiyeceğiz. Aksi taktirde, günahkarlardan oluruz," diye yemin ettirin.

107. Tanıkların taraflı olduğu anlaşılırsa, önceki tanıkların haksızlığına uğrayan taraftan iki tanık onların yerine geçer ve ALLAH adına şöyle yemin ederler: "Tanıklığımız diğer ikisinin tanıklığından daha doğrudur. Biz sapmayacağız; yoksa zalim oluruz."

108. Bu uygulama, tanıklığı gereği gibi yapmalarını ve yemin ettikten sonra yeminlerinin reddedilmesinden korkmalarını sağlamak içindir. ALLAH`ı sayın ve dinleyin. ALLAH yoldan iyice çıkmış topluluğu doğru yola iletmez.

Ölmüş Elçiler Dünyadan Habersiz

109. ALLAH elçileri topladığı gün: "Size ne cevap verildi," der. "Bir bilgimiz yok. Gizemleri sen bilirsin," derler.*[23]


[23] * 5:109 Muhammed`in kendilerine şefaat ederek Tanrı`dan kurtaracaklarına inananlar bu ayete ne der? İsa`yı veya Muhammed`i, ölmeyen, her şeyi gören ve herşeyi bilen olarak kabul eden müşrikler ahiret gününde onlarla karşılaştırıldıklarında putlaştırdıkları elçiler tarafından reddedileceklerdir (25:30). Ayrıca bak 2:48.


110. ALLAH diyecek ki: Ey Meryem oğlu İsa, sana ve annene bağışladığım nimetimi hatırla. Seni Kutsal Ruh ile desteklemiştim; böylece beşikteyken de yetişkin iken de halkla konuşuyordun. Sana kitabı, bilgeliği, Tevratı ve İncili öğretmiştim. İznimle balçıktan kuş heykeli yaratıyordun ve ona üfleyince de iznimle kuş oluveriyordu. Körü ve cüzzamlıyı iznimle iyileştiriyordun. Yine benim iznimle ölüleri diriltiyordun. İsrail oğullarına apaçık kanıtlar götürmene rağmen, içlerindeki inkarcılar, "Bu apaçık bir büyüden başka bir şey değil," demişlerdi de seni onlardan kurtarmıştım.

İsa`nın Müslüman Öğrencileri

111. Havarilere (öğrencilere), "Bana ve elçime inanın," diye vahyettiğimde; "İnandık, bizim müslüman (teslim) oluşumuza tanık ol," demişlerdi.

Ziyafet

112. Havariler, "Meryem oğlu İsa, Rabbin bize gökten bir ziyafet çekebilir mi," demişlerdi. "İnanıyorsanız ALLAH`a saygı gösterin," demişti.

113. "İstiyoruz ki ondan yiyelim, kalbimiz yatışsın, senin bize doğru söylediğini bilelim ve ona tanık olalım."

Mucizeler Sorumluluklar Getirir*32[24]


[24] * 5:114-115 Kuran`ın matematiksel mucizesi, büyük mucizelerden olduğu için (74:35), onu öğrenenlerin sorumluluğu da büyüktür. Ayrıca, Tanrı`nın İsa`ya sürekli olarak "Meryem oğlu" diye seslenmesi dikkat çekicidir. İncilde de sık sık "insan oğlu" olarak tanımlanan İsa`nın, buna rağmen "Tanrı`nın biricik oğlu" olarak anılması, insanların kahramanları putlaştırma eğilimlerinin delillerinden biridir.


114. Meryem oğlu İsa: "Tanrımız, Rabbimiz, bize gökten bir ziyafet indir de hepimiz ve herbirimiz için bir bayram ve Sen`den bir delil olsun. Bizi rızıklandır. Sen en iyi rızık verensin," dedi.

115. ALLAH, "Onu size indireceğim," dedi, "Kim artık bundan sonra inkar ederse, onu, hiç kimseye vermediğim bir azapla cezalandıracağım."

Diriliş Günü

116. ALLAH şöyle diyecek: "Ey Meryem oğlu İsa, sen mi halka, ` ALLAH tan başka beni ve annemi de tanrı edinin` dedin?" (İsa) şöyle cevap verecek: "Sen yücesin, hakkım olmayan bir şeyi söylemek bana yakışmaz. Zaten böyle bir şey söylemiş olsaydım sen bilirdin. Sen benim düşüncemi bilirsin; ancak ben senin düşünceni bilmem. Sen tüm gizemleri biliyorsun."

117. "Ben onlara `Rabbim ve Rabbiniz olan ALLAH`a kulluk edin` diye bana emrettiğinden başkasını demedim. Aralarında bulunduğum sürece onlara tanıktım. Canımı aldıktan sonra ise sen onların üzerine gözetleyici oldun. Sen her şeye Tanıksın."

118. "Onları cezalandırırsan, onlar senin yaratıklarındır. Onları bağışlarsan, kuşkusuz sen Üstünsün, Bilgesin."

119. ALLAH ilan edecek: "Bu, doğrulara doğruluklarının yarar sağladığı gündür." Onlar için içlerinden ırmaklar akan ve orada sürekli kalacakları cennetler (bahçeler) var. ALLAH onlardan, onlar da O`ndan hoşnut olmuştur. Büyük başarı işte bu...

120. Göklerin, yerin ve aralarındaki her şeyin egemenliği ALLAH`a aittir. O`nun gücü herşeye yeter.