Sokrattan Sonraki Donemde Sosyoloji
bu dönemin önde gelen isimlerinden olan eflatun ve aristoteles sofisler ve cynique`lere tamamen karşıt bir düşünceye sahiptir. onlara göre toplum varlık düzeninin bir parçasıdır. burada söz konusu dedilen varlık düzeni değişik kademe ve mertebelerden meydana gelmiştir. Bu şekilde kaos kozmosa dönüşmüştür. Bu kademelenmeyi meydana getiren ögelerse: cansız şeyler, canlılar alemi, hayvani nefs, insani nefs ve toplumdur.
Buna göre toplum insanın buluşu ve yaratısı olmadığı için insanın onda en ufak bir değişiklik yapması mümkün değildir. varlık düzeni içinde toplum ne ise yani nasıl bir konumda ise toplumda da yine öyle bir düzen ve kademelenme vardır.
Varlık düzenine paralel olarak toplumda öngörülen düzen belirli bir kademelenmeyi meydana getirmektedir. bir kere toplumdaki bu düzen tanrı(?) tarafından öngörülen bir düzendir. bu düzenin başında egemen sınıf ve sonrasında asker, tüccar, çiftçi ve köle sınıfı yer almaktadır. sosyal düzen tıpkı bir insan bedenine benzetilir. bedende bir baş vardır, düşünür. gövde yemeği hazmedip bedeni besler, kalp bedenin hareketlerini düzene koyar, ayak ve kollar bedenin hareketlerini yaparak ona hizmet eder.
toplumun başı hakim sınıf oplumu yönetir.
toplumun kalbi ise askerlerdir.
toplumun gövdesi tüccar ve çiftçilerdir.
kol ve ayaklar ise köle sınıfıdır.
Görüldüğü gibi burada roller sınıflanmıştır. Bu sınıfların aşılarak rollerin karışması yani ayağın baş ve başın ayak görmesi imkansızdır çünkü rol dağılımını tabiat düzeni vermiştir.
eflatunun bu düşüncelerden esinlenen ütopist toplumunda insanları hakimler yönetir. o, insanları ödevleri bakımından ayırmakla beraber servet noktasında birleştirir. zihinde kurulan toplumu eflatun servet ve ekonomi araçlarının birleşik olması esası üzerine tasarlamıştır. gerçekten eflatın, köleler sınıfı bir tarafa bırakılmak üzere kuguladığı bu sanal toplumu kendi başına hazırladığı bir ordu ile oluşturmaya çalışmıştır.
Eflatun`a göre toplum evrende öyle bir aşamadır ki, bu aşamadan sonra sırf düşünce ve temaşa halinde ruh ve TANRI mertebeleri gelir. toplum ve devletin amacı her bakımdan mükemmel ideler alemine yükselmektedir.
|